Systemy ocen punktowych z dnia na dzień zyskują na popularności dzięki temu, że coraz większa liczba konsumentów decyduje się na świadome zakupy. Zanim zdecydujemy się włożyć jakiś produkt spożywczy do koszyka, możemy sprawdzić, jaką ma on wartość odżywczą, czy też jak wpływa na nasze zdrowie. Oto garść zebranych i opracowanych przez dr. Boba Arnota informacji na temat kategorii oceny punktowej, które pozwolą odnaleźć na półkach sklepowych produkty będące najbogatszym źródłem zbilansowanych składników odżywczych.
ANDI (Aggregate Nutrient Density Index – ogólny wskaźnik zagęszczenia składników odżywczych)
ANDI jest jednym z bardziej znanych systemów oceny, które stosuje się na rynku zdrowej żywności. Wszystkie składniki w danym produkcie oceniane są w skali od 1 do 1000 punktów. Zasada jest taka, że im wyższy wynik, tym bardziej odżywczy jest oceniany pokarm. Na podstawie tego systemu przypisano bardzo wysoką wartość odżywczą mikroelementom zawartym w owocach, warzywach, fasoli i zbożach.
ŁG (Ładunek glikemiczny)
Wiedza o ładunku glikemicznym najbardziej przydaje się przy ocenie zbóż, ponieważ pomaga nam uniknąć bomb węglowodanowych. Obliczając ŁG, mierzy się wzrost poziomu cukru we krwi, jaki wywołuje określony pokarm, w oparciu o zawartą w analizowanym pożywieniu ilość węglowodanów. 
- Najlepsze produkty spożywcze to takie, których ŁG wynosi 1-9 (ŁG nasion chia wynosi jeden).
- Produkty średniej jakości to te, w których ŁG mieści się w przedziale od 10 do 20.
- Bomby węglowodanowe mają wskaźnik ŁG równy lub wyższy od 20.
Jeśli chcesz stracić na wadze lub unormować poziom cukru we krwi, dbaj o to, aby nie przekraczać dziennej wartości ŁG równej 50. Zdrowa dawka dzienna wynosi maksymalnie 100 punktów.
SYTOŚĆ
Produkty o wysokiej liczbie punktów w tej kategorii zapewnią ci uczucie sytości; pokarmy o małej liczbie punktów nie zaspokoją głodu. Hot dogi, na przykład, mają bardzo mało punktów w kategorii sytości, co prawdopodobnie wyjaśnia, dlaczego ludzie często wracają po drugą i trzecią dokładkę z grilla! Spożycie niektórych pokarmów daje większe poczucie sytości i przez dłuższy czas nie odczuwamy głodu. Najbardziej sycące są produkty zawierające dużo białka, błonnika pokarmowego oraz wodę, w przeciwieństwie do produktów o wysokiej zawartości tłuszczów. Do produktów o wysokiej sile sycącej zaliczyć można produkty wysokobiałkowe (ryby, mięso, warzywa strączkowe, soczewica i jaja) oraz wysokowęglowodanowe (kluski i makarony, ryż, pieczywo z ziarna grubomielonego).
STAN ZAPALNY
Wysokie dodatnie wartości liczbowe w tym systemie oceny punktowej oznaczają, że dany produkt spożywczy ma właściwości przeciwzapalne. Wartości ujemne wskazują na to, że produkt wywołuje stan zapalny w organizmie. Zachowanie dobrego zdrowia wymaga umiejętności utrzymania równowagi między działającymi w organizmie substancjami utleniającymi a przeciwutleniaczami. Staraj się codziennie spożywać pokarmy o łącznej wartości co najmniej 50 punktów. Wszelkie produkty spożywcze o wartości –200 punktów lub mniejszej określane są jako miotacze płomieni wywołujące silne stany zapalne. Unikaj ich. Najwyższy wskaźnik właściwości przeciwzapalnych mają warzywa, a najniższy – zboża rafinowane.
PROCENTOWA ZAWARTOŚĆ TŁUSZCZU
Podaje procent kalorii zawarty w każdym rodzaju mięsa, w którym gromadzi się tłuszcz. Ta liczba wskazuje, które z nich są najwydajniejsze – mimo niskiej zawartości tłuszczu, zapewniają organizmowi największą ilość protein i uczucie sytości. Na przykład, indyk i kurczak mają wysoką wydajność, w przeciwieństwie np. do hot dogów. Niektóre części mięsa wołowego również uważane są za dość chude. Tłuszcze są niezbędnym elementem naszej codziennej diety, gdyż dostarczają nam energii. Znacznie zdrowsze są jednak tłuszcze nienasycone (roślinne, oleje, ryby).
OMEGA-6 I OMEGA-3
Te liczby odnoszą się raczej do ilości niż do systemu oceny punktowej. Wybieraj pokarmy o wysokiej zawartości kwasów omega-3, a unikaj tych, które zawierają dużo omega-6. Najwięcej omega-3 znajduje się w rybach i nasionach chia, natomiast najwięcej omega-6 – w olejach roślinnych i niektórych orzechach.
AAS (AMINO ACID SCORE – OCENA PUNKTOWA AMINOKWASÓW)
Białko jest niezbędnym elementem każdej diety – stanowi źródło energii, przyspiesza regenerację mięśni i korzystnie wpływa na samopoczucie. Dostarcza również cennych aminokwasów, niezbędnych do katalizowania wielu reakcji enzymatycznych w organizmie. Istnieje 9 podstawowych aminokwasów, z których zbudowane są mięśnie i inne tkanki. AAS mierzy liczbę i wskazuje na typ aminokwasów w pożywieniu. Im wyższy wynik, tym lepsza jakość białka. AAS o wartości 100 punktów lub wyższej wskazuje na białko pełnowartościowe. Co może okazać się zaskakujące, chia, komosa ryżowa i czarna fasola mają wyższą wartość punktową niż większość mięs.
Wartość poszczególnych substancji odżywczych często podawana jest po to, aby ułatwić wybór produktów spożywczych zawierających mało kalorii, a dużo białka i błonnika. Dzięki temu możemy przygotować zdrowe, smaczne i pełnowartościowe posiłki, które dostarczą naszemu organizmowi wszelkich niezbędnych składników odżywczych.
Dr Bob Arnot radzi: Spożywaj pokarmy o niskim ładunku glikemicznym i te, które nie wywołują stanów zapalnych. Więcej uwagi poświęć na przygotowanie tego, co jesz. Po pierwszym posiłku o niskim ładunku glikemicznym twój metabolizm zacznie ulegać zmianie. Wyrówna się poziom cukru we krwi. Zmniejszy się obciążenie organizmu, ponieważ nie będzie potrzeby wytwarzania większej ilości insuliny. Uspokoisz się i poczujesz przypływ energii. Pamiętaj o pięciu kluczowych zasadach: Jedz do syta, wyeliminuj bomby węglowodanowe, ugaś wewnętrzny ogień, zapewnij sobie składniki odżywcze najwyższej jakości i spraw, by twój mózg poczuł się doskonale. Wówczas zaczniesz tracić na wadze i poprawi się stan twojego zdrowia.
